W dzisiejszym, dynamicznym świecie cyberbezpieczeństwa, menedżerowie ds. bezpieczeństwa informacji (CISO) muszą być na bieżąco ze zmieniającymi się zagrożeniami i opracowywać strategie, które pomogą im chronić swoje organizacje przed atakami. W tym kontekście, kluczowe wskaźniki wydajności (KPI) odgrywają istotną rolę, pozwalając CISO na monitorowanie i ocenę skuteczności swoich działań. W niniejszym artykule przedstawimy wprowadzenie do metryk i KPI w cyberbezpieczeństwie, omawiając ich rolę, charakterystykę dobrych KPI, sposób wyboru odpowiednich wskaźników, integrację z planem działania CISO oraz prezentację i interpretację wyników.

Metryki Cybersecurity i KPI: definicje i różnice

Metryki cybersecurity to liczby i dane używane do mierzenia poziomu bezpieczeństwa informatycznego w organizacji. Są one kluczowe dla monitorowania i oceny efektywności zastosowanych środków ochrony. KPI (Key Performance Indicators) to natomiast kluczowe wskaźniki wydajności, które pozwalają na mierzenie osiągnięć organizacji w zakresie cyberbezpieczeństwa. KPI służą do monitorowania i oceny efektywności działań w celu osiągnięcia strategicznych celów organizacji.

Rola KPI i cechy dobrych KPI: standard CARE [1]

KPI służą do oceny efektywności działań w cyberbezpieczeństwie, identyfikowania obszarów do poprawy oraz podejmowania decyzji o zmianach. Dobre KPI powinny spełniać kryteria standardu CARE, który określa, że wskaźniki powinny być:

• Consistent (spójne) – pozwalające na porównywalność wyników w czasie i między różnymi jednostkami organizacji, co ułatwia identyfikację trendów i wzorców.
• Adequate (adekwatne) – mierzące istotne aspekty cyberbezpieczeństwa, które są związane z celami organizacji i mają wpływ na jej funkcjonowanie oraz uwzględniają oczekiwania i cele biznesowe interesariuszy.
• Reasonable (racjonalne) – realistyczne i możliwe do osiągnięcia, uwzględniające wpływ na klientów i operacyjność, ale jednocześnie stanowiące wystarczające wyzwanie, aby motywować do ciągłego doskonalenia.
• Effective (skuteczne) – pozwalające na ocenę osiągnięcia celów oraz rzeczywistej poprawy bezpieczeństwa informatycznego w organizacji. Skupia się głównie na bezpieczeństwie informacji w organizacji. Obejmuje to ochronę danych, systemów, sieci i innych zasobów informatycznych przed zagrożeniami, takimi jak ataki hakerskie, wycieki danych, awarie systemów, utratę danych i inne zdarzenia związane z cyberbezpieczeństwem. Do głównych obowiązków CISO można zaliczyć m.in.:

[1] https://www.gartner.com/en/articles/4-metrics-that-prove-your-cybersecurity-program-works

Wybór odpowiednich KPI dla organizacji: kryteria dla CISO

Aby jak najlepiej wykorzystać KPI w cyberbezpieczeństwie, CISO musi starannie dobrać wskaźniki, które będą stosowne dla jego organizacji i jej specyficznych przypadków użycia. Wybranie odpowiednich KPI pozwala na efektywną ocenę wyników na poziomie całej organizacji, a także na wykrywanie obszarów wymagających uwagi. Poniżej przedstawiamy kluczowe aspekty, które CISO powinien wziąć pod uwagę przy definiowaniu wskaźników cyberbezpieczeństwa:

• KPI muszą być proste w definiowaniu i zrozumiałe – wskaźniki powinny być jasno sformułowane, tak aby zainteresowane osoby (np. zespół bezpieczników lub zarząd) mogły je zinterpretować i wykorzystać do oceny postępów.
• KPI powinny być skoncentrowane na działaniu i celach – każdy wskaźnik powinien motywować do podjęcia konkretnych działań dążących do osiągnięcie założonych celów.
• Każdy KPI powinien być zaplanowany i dokładnie przeanalizowany – CISO powinien krytycznie ocenić każdy wskaźnik pod kątem jego przydatności dla organizacji i ewentualnych konsekwencji wynikających z jego stosowania.
• Każdy KPI musi dostarczać danych wykorzystywanych do podejmowania decyzji – wskaźniki powinny generować informacje pozwalające na świadome i racjonalne wybory związane z kierunkiem działań w cyberbezpieczeństwie.
• Każdy zdefiniowany KPI musi być istotny dla celów biznesowych i cyberbezpieczeństwa – wskaźniki powinny być związane z kluczowymi aspektami działalności oraz celami bezpieczeństwa informacji, aby wspierać długoterminowe strategie organizacji.

Biorąc pod uwagę powyższe kryteria oraz wcześniej wymienione aspekty związane z kryteriami CARE, CISO powinien wybierać KPI, które najlepiej odzwierciedlają priorytety swojej organizacji, jej specyfikę oraz oczekiwania zarządu i interesariuszy. Staranne planowanie i przemyślane wykorzystanie KPI pozwoli na skuteczniejsze zarządzanie cyberbezpieczeństwem i osiągnięcie założonych celów.

Integracja KPI z planem działania CISO

Integracja KPI z planem działania CISO jest kluczowa dla skutecznego zarządzania cyberbezpieczeństwem. Poprzez monitorowanie KPI, CISO może śledzić postępy organizacji w osiąganiu celów związanych z bezpieczeństwem, dostosowywać plany działania i komunikować rezultaty interesariuszom. Poniżej przedstawiamy kroki, które CISO powinien podjąć, aby zintegrować KPI z planem działania:

1. Zdefiniować cele i priorytety w zakresie cyberbezpieczeństwa – cele powinny być jasne, mierzalne i zgodne z oczekiwaniami zarządu oraz interesariuszy,
2. Opracować plan działań oparty na wybranych KPI – plan powinien określać konkretne działania, odpowiedzialności oraz terminy realizacji związane z osiągnięciem celów,
3. Monitorować postępy i mierzyć efektywność działań – CISO powinien śledzić wyniki KPI, analizować różnice między założeniami a rzeczywistymi wynikami oraz wprowadzać korekty w razie potrzeby,
4. Wdrażać komunikację wewnętrzną – CISO powinien regularnie informować zarząd, pracowników i innych interesariuszy o wynikach KPI, aby utrzymywać zaangażowanie i zrozumienie dla działań w zakresie cyberbezpieczeństwa,
5. Systematycznie przeglądać i aktualizować KPI – CISO powinien regularnie sprawdzać, czy KPI nadal są adekwatne i istotne dla celów organizacji, wprowadzając zmiany w miarę potrzeby.
6. Prezentacja i interpretacja KPI dla zarządu i innych interesariuszy.

Skuteczna prezentacja KPI dla zarządu i innych interesariuszy

CISO powinien przedstawiać wyniki KPI zarządowi i innym interesariuszom w sposób czytelny i przystępny, uwzględniając następujące zasady:

• Używaj jasnych i zrozumiałych wizualizacji – grafiki, wykresy, tabele czy diagramy pomogą zilustrować wyniki KPI w sposób przystępny dla odbiorców,
• Skup się na najważniejszych wskaźnikach – przedstaw wyniki najbardziej istotnych KPI, które są związane z priorytetami organizacji i mają największy wpływ na jej bezpieczeństwo,
• Wyjaśnij kontekst i znaczenie wyników – postaraj się wyjaśnić, dlaczego dany KPI jest istotny, jakie są przyczyny ewentualnych odchyleń od założeń oraz jakie działania zostaną podjęte w odpowiedzi na te wyniki,
• Zwróć uwagę na trendy i porównania – przedstaw jak KPI zmieniają się w czasie.

Regularne monitorowanie i raportowanie KPI

CISO powinien regularnie monitorować i raportować wyniki KPI – jest to kluczowe dla utrzymania efektywnego zarządzania cyberbezpieczeństwem. Regularne analizowanie wyników pozwala CISO na dostosowywanie strategii i działań, a także utrzymanie zaangażowania zarządu oraz innych interesariuszy. Skutecznemu monitorowaniu i raportowaniu wyników KPI pomogą:

• Używanie narzędzi do automatycznego zbierania danych – wykorzystaj odpowiednie narzędzia analityczne i monitorujące, które pozwolą na zbieranie danych dotyczących KPI w czasie rzeczywistym i ułatwią ich analizę,
• Ustalenie regularnych interwałów raportowania – sporządzaj raporty dotyczące KPI w ustalonych odstępach czasu (np. miesięczne, kwartalne lub roczne), aby utrzymać ciągłość monitorowania i umożliwić ocenę postępów,
• Dostosowanie raportów do odbiorców – twórz raporty dostosowane do potrzeb różnych grup interesariuszy, uwzględniając ich poziom zrozumienia oraz oczekiwania w zakresie informacji o stanie cyberbezpieczeństwa,
• Analizowanie wyniki i wyciąganie wniosków – dokładnie przeanalizuj wyniki KPI, identyfikując obszary wymagające uwagi oraz możliwości usprawnień, a następnie opracuj plany działania mające na celu poprawę sytuacji.
• Współpracowanie z innymi działami – współpracuj z innymi działami organizacji, takimi jak IT, HR czy zarząd, aby uzyskać ich perspektywę na wyniki KPI i wspólnie podejmować decyzje dotyczące działań związanych z cyberbezpieczeństwem.

Stosując te praktyki, CISO będzie mógł efektywnie monitorować wyniki KPI, dostarczać wartościowych informacji zarządowi oraz innym interesariuszom oraz podejmować świadome decyzje dotyczące zarządzania cyberbezpieczeństwem.

Podsumowanie

Podczas gdy cyberbezpieczeństwo nabiera coraz większego znaczenia dla organizacji, kluczowe jest zrozumienie, jak stosować metryki i KPI w celu monitorowania i oceny skuteczności działań związanych z ochroną informacji. Głównym celem cyberbezpieczeństwa jest zapewnienie bezpieczeństwa informacji oraz utrzymanie operacyjności i ciągłości biznesowej, co podkreśla konieczność współpracy między działem IT a innymi działami oraz interesariuszami. Dzięki temu możliwe jest uwzględnienie perspektyw wszystkich zaangażowanych stron oraz wybór odpowiednich środków, które pozwolą osiągnąć maksymalny poziom bezpieczeństwa.

Oprócz tego, warto pamiętać, że podnoszenie bezpieczeństwa często wprowadza utrudnienia, które mogą budzić opór wśród pracowników. Dlatego istotne jest, aby analizować ryzyko i uwzględniać apetyt na ryzyko decydentów, co pozwala na wyważenie między potrzebą ochrony a funkcjonowaniem firmy.

Warto skupić się na Quick Wins!

Warto skupić się na tzw. Quick Wins, czyli obszarach, które niskim kosztem i nakładem organizacyjnym pozwolą zabezpieczyć te części przedsiębiorstwa, które są narażone na największe ryzyko. Szczególnie istotnym elementem jest tu świadomość bezpieczeństwa pracowników i ich odporność na ataki, jak również rozwijanie kultury bezpieczeństwa w organizacji.
Wprowadzenie praktycznych szkoleń i symulacji, mających na celu zwiększenie świadomości i umiejętności pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa, stanowi efektywne rozwiązanie. Dzięki temu, oprócz podnoszenia poziomu ochrony, można również gromadzić twarde dane, które posłużą do tworzenia i monitorowania KPI. Tego rodzaju wskaźniki pozwolą na ocenę postępu pracowników oraz skuteczności podejmowanych działań.
Sprawdź w jaki sposób z Secawa możesz niemal od ręki rozpocząć Praktyczny Trening Antyphishingowy pracowników, który pozwoli Ci mierzyć odporność swoich pracowników na cyber ataki – bez skomplikowanych wdrożeń oraz zaangażowania Twoich specjalistów.

W następnym artykule z naszej serii skupimy się na grupach KPI wraz z konkretnymi przykładami dla każdej z nich. Obserwuj nas na Linkedin lub Facebooku, aby być na bieżąco!